Lisette Lombé presenteert haar zesde gedicht als Dichteres van België en vertelt over de bedenkingen die eraan voorafgingen:

Nu bepaalde woorden worden verboden of hun oorspronkelijke betekenis wordt verdraaid, nu er steeds meer haatspraak te horen is, die ook steeds gespierder wordt, vragen de dichters zich af wat hun taal vermag tegen de opkomst van het ondenkbare. Poëzie kan niet geëngageerd zijn, maar houdt altijd een engagement in. Tegenwoordigheid op aarde, bedenken van nieuwe verhalen, krachtige voorstellen. Waarom schrijven we? Voor wie? Hoe? Tegen wie of wat schrijven we? Het essay van Patrick Chamoiseau, “Wat vermag de Literatuur als ze niets doen kan?” ligt aan de basis van dit zesde gedicht, deze ‘Ochtendquiz’ Een speelsere vorm om het spel opnieuw tussen de kieren van een verruwende wereld te schuiven. In de vroege ochtend is elke keuze mooi. 

Ontdek nu “Ochtendquiz“.

Op vrijdag 17 januari presenteert Lisette Lombé “Tien jaar later“, haar vijfde gedicht als Dichteres des Vaderlands. De tekst verwijst naar een belangrijk moment in haar leven: 17 januari 2015, toen ze ondanks een burn-out en diepe twijfels, voor het eerst het podium betrad. Die eerste poëtische ademtocht, ontstaan uit een persoonlijke pijn en een ingrijpende sociale context, markeerde het begin van een artistieke en strijdbare reis. Het gedicht is dan ook een viering van de tien jaar die sindsdien zijn verstreken, waarin een belediging werd omgevormd door de kracht van woorden. Aan de hand van deze foto, die slechts 10 jaar geleden werd genomen, vertelt de dichteres haar verhaal:

Lisette Lombé schreef haar vierde staatsgedicht als Dichteres des Vaderlands, “Inwendige omwentelingen”. Het gedicht kwam deze zomer tot stand naar aanleiding van de Europese, federale en regionale verkiezingen en verschijnt vandaag, enkele weken na de lokale en provinciale verkiezingen. Het nieuwe staatsgedicht is een oproep tot sociale rechtvaardigheid, openstaan, inclusiviteit, solidariteit en het respecteren van verschillen. Zich bewust van de vele dubbelzinnigheden en compromissen in de samenleving, vertelt de Dichter des Vaderlands dat poëzie haar in staat stelt zich te verzoenen met de spanningen in onze wereld, ze te overstijgen om op die manier op een serene wijze deel te nemen aan een strijdbare dans. Ze zegt een innerlijke revolutie aan te gaan om de collectieve revolutie te ondersteunen.

Het gedicht verschijnt op hetzelfde moment als de publicatie van haar nieuwe bundel, “La Poésie Sociale, un sport comme les autres”. Het is een werk waarin de Dichteres des Vaderlands haar notitieboekjes herneemt die ze in 2019 in Port-au-Prince begon. Deze Objets Poétiques behandelen de krachtige thema’s die ook in “Inwendige omwentelingen” tot uitdrukking komen.

Ontdek “Inwendige omwentelingen” nu.

*****

“La Poésie Sociale, un sport comme les autres” zal worden gepresenteerd door de auteur in een interview met Morgane Batoz-Herges op zaterdag 16 november om 20.30 uur in het Maison poème in Brussel.

→ MEER INFO

Enkele weken na de start van het nieuwe schooljaar en ter gelegenheid van haar optreden op de vierde editie van Poetik Bazar, poëziemarkt en -festival van Brussel, publiceert Lisette Lombé ‘Voornemens, voornemens’, haar derde gedicht als Dichteres des Vaderlands.

Lisette Lombé over ‘Voornemens, voornemens’:

Vier jaar geleden gingen onze kinderen met mondmaskers op naar school. Dit versterkte een hele reeks aan psychologische moeilijkheden: schoolfobieën, zelfmoordgedachten, depressies, huiselijk geweld … Dit is een gedicht om ons hieraan te herinneren aan het begin van een nieuw schooljaar.

Deze grote schok is immers nog niet collectief verteerd. De tijd voor genezing is langer dan de tijd voor woorden. Deze gelegenheid leent zich ook tot een eerbetoon aan Carl Norac en zijn betekenisvolle dichtwerk voor nabestaanden in tijden van quarantaine: Les Fleurs de Funérailles. Welk deel van ons kwam terug uit deze opsluiting en welk deel bleef achter?

→ Lees hier ‘Voornemens, voornemens’

Vertaald uit het Frans naar het Nederlands door Katelijne De Vuyst en naar het Duits door Christina Brunnenkamp.

Wil je een ontmoeting bijwonen tussen de Dichteres des Vaderlands en Stadsdichter van Brussel, Lisette Ma Neza? Kom dan naar Poetik Bazar op 21 september om 10u45 in de Hallen van Schaarbeek!
→ MEER INFO

Ontdek ook alle andere gelegenheden om Lisette Lombé te ontmoeten in haar Dichteres des Vaderlands agenda.

Het concept ‘Madame Rima’, bedacht door Lisette Lombé, bestond eerder al in de vorm van een koffer vol kleine gekleurde papiertjes die haar al jaren vergezelt tijdens vele schrijfworkshops. Dit jaar heeft de koffer een nieuwe dimensie gekregen!

Madame Rima’s originele versie is gebaseerd op het de automatische schrijftechniek ‘voortreffelijke lijken’ en combinatorische literatuur. Mensen die contact opnamen met Madame Rima konden kleine stukjes papier in verschillende kleuren uit de koffer pakken en kregen dan een positieve en bemoedigende poëtische formule te zien. Er zijn 64 miljard mogelijke combinaties.

Vandaag heeft Madame Rima, dankzij het werk van het agentschap Superbe uit Namen, een digitale revolutie ondergaan en de vorm aangenomen van een mobiele installatie die is uitgerust met een eenrichtingsspiegel, een aanwezigheidsdetectiesysteem, algoritmen en een thermische printer die gepersonaliseerde gedichten op kleine kaartjes maakt voor haar gebruikers. Deze worden ook gebruikt als basis voor de schrijfworkshops van Lisette Lombé.

Dankzij deze ontwikkelingen en de steun van de Fédération Wallonie-Bruxelles, via haar eenmalige interculturele subsidie, is “Madame Rima” een visitekaartje geworden voor onze Dichteres des Vaderlands. Ze neemt het nu mee naar workshops, festivals en bibliotheken.

Onze nieuwe Dichteres des Vaderlands, Lisette Lombé schreef met ‘En dan zullen we dezelfde taal spreken’ haar tweede staatsgedicht. Na ‘Onder een voetbalshirt’, het ontroerende gedicht dat Lisette schreef ter gelegenheid van haar officiële inhuldiging op 28 maart, wil ze met dit nieuwe gedicht de racistische motieven die via bepaalde politieke campagnes op sociale netwerken worden verspreid aan de kaak stellen. Over de aanleiding van deze tekst, aan de vooravond van de Belgische federale verkiezingen, zegt ze het volgende:

Enkele dagen voor het schrijven van het gedicht zag ik op een brug boven de autosnelweg tussen Namen en Luik twee jongemannen met grote vlaggen in de Belgische kleuren zwaaien. Op een bord stond “Stop immigratie”. Mijn peetdochter van 16 vertelde me dat video’s van soortgelijke acties van extreemrechtse politieke partijen verspreid werden via sociale media. Ik was geschokt door het racisme en de methodieken om deze boodschap via hedendaagse kanalen naar jongeren te verspreiden. Dit gedicht ontstond uit gesprekken die ik nadien had met mijn kinderen en de kinderen van mijn zus.

Lees nu ‘En dan zullen we dezelfde taal spreken’.

Cold Feet

Farewell

This is a sad goodbye

After all, a traveller needs to be on the road

Safe and sound

To and from

Loved ones

A buzzing city

Fare. Well.

Onwards. Whereto?

This is no journey, at least not for my kind

Spastic, idiot, senile

You take the hurdles as they come

What about your cold feet? And unwillingness?

The daily pilgrimage by rail or road

Rampant arbitrariness where gentlemen don’ t get up

but kneel down orderly

The anguish of day-trippers

The journey of the blind and lame

I will no longer fear anything

if everyone becomes disgruntled with how we treat

the needy and the stagnation in waiting rooms and stations

Agile or limping

Why depart if we’re going to get stranded anyway?

Stranded. Beached. Silting up

We can do it all in the ankle-deep

We want the sea

Vertaling door: Astrid Alben

Op woensdag 23 maart 2022 werd Mustafa Kör onze nieuwe Dichter des Vaderlands. Hij neemt daarmee de fakkel over van Carl Norac voor de komende twee jaar. De aanstelling vond plaats in de Plantentuin van Meise. Via deze video kunt u mee nagenieten van deze prachtige dag!

Carl Norac is bijna twee jaar Dichter des Vaderlands! Om dat te vieren nam hij het roer van een woonboot en voer hij met dichters uit alle uithoeken van België ‘s lands waterwegen af. Samen namen de dichters de tijd om op het ritme van de stroom te schrijven en bij elke tussenstop hun haven met poëzie te overspoelen.

De rondvaart vond plaats van 2 tot 16 september 2021 tussen Namen, Brussel en Gent aan boord van het Naamse binnenvaartschip Formigny. De volgende dichters waren te gast: Astrid Haerens, Amina Belôrf, Yves Namur, Laurence Vielle, Jan Ducheyne, Aurélien Dony, Lisette Lombé, Paul Bogaert en Jessy James Lafleur. Deze film vormt een poëtisch verslag van de rondvaart.

Poëtische haltes / Escales poétiques is een project van la Maison de la poésie et de la Langue Française de Namur, les Midis de la Poésie de Bruxelles, VONK & Zonen, Poëziecentrum, La Maison de la poésie d’Amay, Passa Porta, maelstrÖm fiEstival en Caranusca, met steun van het Cultureel Samenwerkingsakkoord tussen de Franse en de Vlaamse Gemeenschap en van la Fondation Jan Michalski pour l’écriture et la littérature.