Teddybeer
Nu jij
niet meer bij me bent
mis ik je stille zwijgen
het klinkt luider
dan het ruisen van mijn hart
dat krachtig jouw naam herhaalt
nu jij niet meer,
een antwoord geeft
op de vragen in mijn dromen
lig ik stil
slaap ik weer
met in mijn armen
jouw teddybeer.
Philip Meersman
Mijnheer R. M. V. werd geboren op 14/07/1932 en overleed in Woonzorgcentrum Sint-Jozef in Sint-Gillis-Waas-Sint-Pauwels op 26/03/2020 aan de ziekte COVID-19 +. Hij was een fervent tuinier met een immens familiehart, en een bouwer in alle betekenissen van het woord.
SOM
voor R.M.V.
Een hoofdrekenaar
telt eeuwig op, nooit af, Pepe.
Jouw som is nooit voltooid.
Jij zit nu immer aan het tafelhoofd omringd door
ons. En zij, Bobon, schept soep uit van
werkelijk al je tuingroenten die teruggroeien bij elke
dauw: petetten, bonen, zuurstek, kool
‘Geef mij het ‘ooit’ eens door,’ vraagt zij aan ons,
haar kroost. Waarmee zij dan haar soep en ook de jouwe
zout én zoet met blikken vol van zachtst
voorbij en ach! en och! en trouw.
Een oerdegelijk gisteren
is met voortdurende
tederheid omboord, nauwgezet, met blinde zoom.
Dan weer, Pepe, zie ik je ronddwalen in al die huizen die je hebt
gebouwd, Bobon achter je aan, die soms verandert in
een steunmuur, als je je te snel naar haar
omdraait, op een tote
hopend.
Soms rusten jullie ginds uit op de rand
van een pas geplaatste badkuip, die lijkt op die waarin jullie
kleinkinders wasten
met vingers rimpelroze.
Er rest jullie alleen nog taal nu
die uit al onze voornamen bestaat. Maar alles krijgen jullie
ermee gezegd. Alles. Ook dat het tijd is,
er huiswaarts moet gekeerd, jouw zelfde groenten
andermaal moeten
gerooid, gestoofd, de soep opnieuw
gekruid met ‘ooit’ dat smaakt naar al het mooie
dat je zei en deed, Pepe, zoveel dat je nooit opgeteld raakt,
een hoofdsom in ons blijft, die al lang klopt, zo juist is,
maar toch door-
loopt. Door.
Ruth Lasters
Mijnheer RV werd geboren op 1 mei 1933 en overleed in RVT Sint-Jozef in Wetteren op 1 april 2020 aan de ziekte COVID-19
Bloemloos
Voor RV
Waar zingen lentebloemen nu
we je verleggen zonder kleine groet,
je met geen zacht gebaar bereiken?
Waar jubelen de bloemen
nu je, weg bij wie je liefhebt,
een laatste keer beweegt.
Daar ga je, achterwaarts het leven in,
zonder voetbal, maar met Frans chanson
en koloniale waren.
Dit is misschien een lastig stuk,
maar laat ons vanop afstand toch
eens aaien dan, die haren, want
zelfs in deze symptoomloze wereld
moet bewogen worden
wat ons bewogen heeft.
Waar blijven al die bloemen nu
je ligt te rusten, langer
en langzamer dan een leven,
waar botten toch de knoppen
nu de kamerdeur lastig sluit
en wij in verre hokjes
onhandig blijven reiken?
Waar zingen onze bloemen nu
niemand ze op jouw ogen legt?
Lies Van Gasse
Beluister het gedicht hier.
DE BESTE MANIER OM IEMAND TE BEGRAVEN
Het is nooit goed om iemand te begraven.
Kies daarom hartelijke, hard gelaagde aarde uit. Niet van die zompige, ongezonde modder. Die aarde moet namelijk nog een beetje in de herinneringen van de een of andere mee.
Graaf daarin dan een gat voor het houtwerk van de kist en het gemis daarin.
Met een doffe plof komt in ondergrond terecht wat geen adem en geen wil meer heeft. Geen nood. Wat geen nood meer heeft. Aan jou.
Vul het dan maar weer op, dat gat, dat zwarte hart. Vlug: of anders lukt dat vullen niet – verkommert het dieper tot iets onvervulds. Daarom: stamp achteraf die aarde stevig aan. Je weet nooit.
Hou het lamenteren kort: wat haalt het uit? Hou je verder je gang en stap. Vergeet, ja, maar niet meteen. En net niet alles: waak nog wat over die aarde
Beklijf. Stap zo min mogelijk uit de tijd. Stap en bevestig. Stap nog een eindje mee en, alsjeblieft, zeg niets.
Zeg niets: spreek.
Het is nooit goed om iemand te begraven. Je moet het daarbij kunnen laten.
Alain Delmotte
Afscheid
Verdwaald zijn we, in leegte en stilte
Op zoek naar manieren om dit leed te dragen
Fluisterend de naam van onze geliefde
Die niet meer is…
Schaduwen van verlies ontfermen zich terwijl over de nabestaanden
Helende woorden hebben we nodig vandaag
Om het gebrachte offer te omschrijven
Gevonden willen we worden in harten die meeleven
Bestaan is niet meer het belangrijkste
Nee
Niet vergeten worden
Daar draait het allemaal om
Vaarwel
Ga zacht heen
Richting je nieuwe bestemming
Daar waar alles goed lijkt
En niemand terugkeert
Maar weet dat je altijd gedragen zult worden
In gedachten en harten
Nerkiz Sahin
GEDEELDE ROUW
Nu er rouwlicht hangt
boven onze hele mensenwereld
is het goed te kijken
naar een olifantenkudde:
ze vormen een stille cirkel,
slurfen strelen de aflijvige.
Compact en oneindig zacht
sluiten ze de rangen.
Laten we zo omarmen.
Nu er verlies hangt
boven onze blauwe planeet
is het goed te kijken
naar dolfijnenmoeders:
ze zien af van eten,
houden hun kind
onvermoeibaar drijvende
in het water. Maken we
zo het afscheid later.
Hilde Keteleer
ESKIMO’S
Eskimo’s zijn mensen zonder tijd.
Sneeuw is hun huis en hun huid
is een land van winters en weinig,
omsingeld door het donkerste licht.
Eskimo’s verstaan de gebaren
van vallende vlokken, zingen
de zang van het pakijs na,
bemannen het ruim van de poolvos.
Eskimo’s wandelen over het water.
Hun sleden slijpen een gat
in de verte. Hun harpoenen bijten
zich vast in de koers van planeten.
Eskimo’s zijn niet gemaakt
voor het vlees van een vrouw,
voor het laaiende hart van een haard.
Eskimo’s zijn niet bestand tegen lente.
Peter Theunynck
Lees hier de Franse vertaling door Danielle Losman
MOOI WEG
Hoe jij nog een laatste keer
kijkt en dan niet meer.
Je komt hier goed weg.
Nog net op tijd die vlucht geboekt,
door een of andere nevel,
richting grote beer of zo iets.
Niemand die je spoor ruikt,
het snijdt geen hout.
Niemand die je begraaft,
je bent al een heel eind opgeschoten.
Waar je nu ook rondzindert,
geen telescopen of grondstations,
zelfs met het grootste bereik niet,
ontwaren je, want je ontbent.
Alleen dat lichaam
dat van ver op je lijkt
maant aan tot tastbaarheid
en zet het mes
nog dieper in grond.
Peter Theunynck
DE KUNST VAN DE BOOM
In memoriam de heer H. V.,
geboren in Waregem op 6 april 1941
en overleden in Kortrijk op 29 maart 2020
aan de gevolgen van het coronavirus COVID-19.
Alsof het gister was, zit ik weer rillend te zingen
in mijn flinterige hemd van zinnen, exact
als toen een pukkelprins nog puberde in mij,
behept met een te talrijk ik, nog niet doorkneed
in grillen en usances van de laatste snik.
Ik zat te dromen in je klas, begluurde door het raam
de olmen. Je sprak: ‘De kunst van de boom is het blad.’
Ik kon nog toveren: eens zou ik mij te voorschijn schrijven.
Al had de schemering de kamer nog niet ingepalmd,
je hield naast mij de lamp, wees mij de weg tot in
het diepste van mijn moedertaal opdat ik in haar
niet verdwalen zou. En hoezeer wees je mij steeds op
het magnifieke nutteloze dat je soms toch bij
moet lichten hoewel het ook vanzelf al straalt.
−Een halve eeuw later. Nog steeds moet ik mijzelf
tevoorschijn schrijven. Je ademloosheid doet mij
happen naar lucht. Er kwamen rovers in je aan.
Zij namen bezit van je taal en je bestaan,
in deze roofzuchtigste van alle lentes, waarin
voor jou geen blad meer groeit noch valt.
Luuk Gruwez
_____________________________
Lees hier de Franse vertaling door Pierre Geron.
Op maandag 30 maart 2020 overleed R. in Gent. Ze was amper twaalf. Daarmee is ze het jongste bekende Covid-19 slachtoffertje ter wereld. Het eerste gedicht van Gedichtenkrans werd voor haar geschreven door dichter Paul Demets.
Heradem (voor R.)
Als vissen in een kom draaien we rond
in de kamer. De dagen glijden van ons af.
Dagen waarmee niets valt aan te vangen.
Dagen van verteverlangen, dagen die ijlen als kinderstemmen
geurend naar gras buitelend ons onderdompelend
in al dat blauw dat nooit vreemder helder was.
We verbergen ons in handschoenen,
respecteren de karretjesregel. Raken
onze gezichten zo weinig mogelijk aan.
Onze handen hunkeren naar huid
en wassen. Want water is adem.
Als hengels hangen de gordijnen stil in de zon.
We verlaten de kamer, komen snel terug.
De kat zit ons onschuldig aan te staren.
Iets glimt en spartelt naast de kom.
Heradem, roepen we, heradem. Maar het snakt,
wentelt zich, gekromd. De hele kamer
draait zich rond jou, om en om.
Paul Demets
